OPINIE: Wie begrijpt de arbitrage en VAR nog?

04-03 14:11

De gemoederen lopen match na match hoop op. Was de VAR aan het slapen? Ging de scheidsrechter de mist in? Buitenspel of niet? Er zijn weer reglementswijzigingen op komst. Kan je door het bos de bomen nog zien? Is ‘het voetbal’ nog wel duidelijk en begrijpbaar? We luisterden naar Serge Gumienny, Stef Wijnants, Frank Van Laeken en Michael Vandersteen.

Een aanpassing van de regels dient vaak om iets te verbeteren. Volgens journalist Frank Van Laeken is het er de jongste jaren enkel moeilijker geworden. Voor de voetbalfans én voor de scheidsrechters.

“Ze hebben meerdere regels veranderd en er zijn vele nieuwe regels bijgekomen. Zo maak je het enkel moeilijker voor de scheidsrechter, de spelers en ook voor het publiek. Er bestaan zoveel regels dat het echt niet duidelijk meer is. De komst van de VAR juich ik toe, maar daardoor wordt het nog onbegrijpelijker”, merkt Frank Van Laeken op.

“De mensen denken dat als een scheidsrechter een fout in de middencirkel niet ziet, de VAR kan ingrijpen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Enkel bij cruciale fases zoals rode kaarten, strafschopfases, buitenspel en dat soort zaken grijpt de VAR in. Mensen begrijpen dat niet. Anderzijds moet je het wat tijd geven. Op dit moment is er nog te veel verwarring rond.”

Voormalig topscheidsrechter Serge Gumienny is in ieder geval tevreden met de komst van de VAR. “Voor mij is het een goede zaak. Het principe is heel goed en de bedoeling is dat we de grote arbitragefouten uit het voetbal halen. Fouten die Jan met de pet ziet, waar de ref toch een andere mening over heeft op dat moment. Waarschijnlijk omdat hij het uit een ander perspectief ziet.”

“Volgens mij benut men in België het systeem al beter dan in de beginfase. Er is wel nog steeds marge voor verbetering. In de zin dat er nog sprake is van een foute tussenkomst van de VAR. Momenten wanneer het juist nodig is of nét niet. Ze zijn wel op goede weg.”

“Hou het simpel”

Dat er vaak onwetendheid heerst bij het publiek, de spelers, trainers of zelfs de scheidsrechter merkt Gumienny ook op. “Ze hebben de laatste jaren de regels voor buitenspel toch wel gecompliceerd gemaakt. Dat is allemaal met goede bedoelingen gedaan om het voetbal attractiever te maken. Het klopt dat de mensen er niet meer aan uit kunnen en ja, soms zelfs de scheidsrechters of de VAR niet. Eerlijk gezegd is het voor mij ook moeilijk om alles juist te interpreteren als ik al die regels moet nalezen.”

“Daarbij zeg ik dat wij ons geen illusies moeten maken. De wereldvoetbalbond FIFA gaat die regels niet terugdraaien. Wij moeten er mee leven en die reglementering zo goed mogelijk leren begrijpen. Het is belangrijk dat het grote publiek deze ook begrijpt. In dat opzicht is er een rol weggelegd voor het Referees Commitee. Zij moeten die regels nu eens en voor altijd duidelijk uitleggen.”

Citaat interview voor het seizoen van in HBVL met Verbist: “De videoscheidsrechter kan altijd op een gewelddadige fase, zoals een elleboog- of kopstoot, terugkomen. De VAR kan de beelden in kwestie bekijken en ingrijpen waar nodig, ook al is het spel intussen hernomen.” #LokAnd

— Jack Sparrow (@Mus_2470) 3 maart 2019

Michael Vandersteen staat aan het hoofd van de bekende Rode Duivels-fanclub De Bemvoort en volgt per seizoen talloze wedstrijden in België en andere competities, van de Bundesliga tot de Premier League. Ook in die landen heerst er kritiek op de arbitrage en de VAR. De voetbalfans storen zich aan de willekeur. De ene keer is het zus, dan weer zo.

“De regels zijn hetzelfde in België als in het buitenland, maar ze worden hier anders toegepast. In het Engels voetbal zijn duels ook duels. In België fluiten ze die vaker af”, merkt Michael Vandersteen op. “Dat is niet bevorderlijk voor het voetbal. Het spel ligt namelijk de hele tijd stil. Ten tweede merk je dat wanneer Belgische clubs Europees aan de bak komen, ze tekortschieten. Die fouten fluit men dan niet en dat zijn ze niet gewoon. Zulke dingen zijn vermijdbaar.”

Ook de onwetendheid bij spelers, trainers en scheidsrechters vallen te vermijden. “Men moet dringend duidelijkheid scheppen. Nu is er weer commotie met die buitenspelregels. Als iemand buitenspel staat is dat zo. Die duidelijkheid zou er voor iedereen moeten zijn, zonder onnodige franjes toevoegen. Dat is het best, voor de supporters, spelers, trainers en scheidsrechters. Op den duur wordt het allemaal een beetje belachelijk. Hou het simpel en fluit wat elke voetballiefhebber ziet.”

Voetbal verliest credibiliteit

“Discussie zal er altijd zijn, maar nu is er meer discussie over toestanden die over het hoofd zijn gezien. Dat komt de geloofwaardigheid van het voetbal allesbehalve ten goede. Ik ben wel een voorstander van de VAR. Maar als ik in het stadion zit en er wordt iets afgekeurd, zou ik in principe zeker moeten zijn van die beslissing. Je zou zeker moeten zijn van een afgekeurde goal, maar die zekerheid is er nog altijd niet. Dat is onbegrijpelijk.”

Vandersteen vindt dat men vooral naar de eigen competitie moet kijken. “Er zijn nog niet veel competities waar de VAR goed geïntegreerd is. Ik zie in de Champions League ook fouten van de VAR gebeuren. Daar werkt men pas sinds de achtste finales van dit jaar met zo’n systeem. In België zijn we er al een heel jaar mee bezig. Je kan ook geen appels met peren vergelijken. Ik kijk enkel naar Belgische media en niet naar die van Italië of Nederland.”

“Maar als er in Nederland fouten gebeuren mogen die niet per se hier gebeuren. Fouten zijn er om te verbeteren. Ik ben eigenaar van een café en onlangs zaten we met twintig man voetbal te kijken. Iedereen constateerde buitenspel, buiten de scheidsrechter en de VAR. Dat kan er bij mij niet in. Zoiets zou echt niet mogen gebeuren.”

Natrappen van @diaby_abdoulay tegen @Standard_RSCL, de reactie van Rosted van @KAAGent tegen @kvoostende, etc, streng maar rechtvaardig rood, want natrappen = uitsluiting. Dachten we. Voor #Santini en @rsca gelden andere regels. Iets voor een keek op de week?@VRT_ExtraTime pic.twitter.com/KaNjg1hCHg

— Mamadou (@MamadouEnal) 4 maart 2019

Santini vandaag een slag uitgedeeld, geen Var, batunbinsika legt handje op de rug, var en afgekeurd. 2 maten 2 gewichten…. #Anteup #extratime #stadion

— Arnoldski (@ArnoldC24) 3 maart 2019

Recent was er een verhitte discussie na AA Gent-Standard. Collins Fai raakte bij een vrije trap van de Buffalo’s de bal met het hoofd, Dylan Bronn stond achter de verdedigers en scoorde. Omdat Fai de bal raakte, telde het doelpunt toch.

“Dit is geen buitenspel omdat Fai eerst die bal raakt. Vroeger was dit wel buitenspel, maar volgens de huidige regels klopt het. Fai speelt die bal bewust en Bronn profiteert inderdaad van het feit dat die initieel buitenspel staat”, merkte Filip Joos in het programma Extra Time op. Voormalig Rode Duivel Wesley Sonck kon het niet verkroppen. “In de geest van het spel is dit buitenspel, volgens de reglementering niet. Dan kan je als trainer beter zeggen dat er geen muur meer mag staan. Verdedigen wordt in zo’n geval niet beloond.”

Die buitenspel regel is precies veranderd midden in het seizoen, paar weken terug werden fases als bij die 2-0 direct afgefloten voor buitenspel, nu zou het geen buitenspel meer zijn omdat een verdediger er aan komt? lol #gntsta

— Bjorn. (@PhzrBE) 22 februari 2019

Ik denk dat de 2-1 buitenspel was 🙈 #VAR @sportslatenight om 22u20 @opVIER #stvcha pic.twitter.com/5xRSPYvZ5w

— Geert De Vlieger (@devliegergeert) 24 februari 2019

“Beslissingen zonder enige logica”

Volgens journalist Stef Wijnants zijn er te veel regels die ruimte geven voor interpretatie. “Ik denk natuurlijk dat er hard en lang is nagedacht over die regels, maar er zijn er teveel. Niet per se teveel, maar wel teveel die interpretatie toelaten. Of er nu een verdediger bewust of niet naar een bal toegaat, daar gaat het niet om.”

“Ik denk niet dat er verdedigers zijn die niet bewust de doelpoging van de tegenstander proberen te verijdelen. Als die verdediger daar plots tussen zit en de bal komt bij een tegenstander terecht, die buitenspel staat op het moment dat de pass gegeven wordt, dan is er discussie of die verdediger dat bewust of niet bewust deed.”

“Ik snap niet dat men zo doorzet om te kijken hoe die regel interpretatie moet geven. Volgens mij moet men kijken naar het vertrek van de bal. Indien iemand de bal ontvangt bij buitenspel is het toch duidelijk. Er zijn te veel regels met interpretatie en daardoor raken sommige VAR’s ook snel in de war. Zij denken te lang na en nemen beslissingen zonder enige logica.”

De VRT-journalist ziet zo’n toestanden enkel gebeuren in België. “De fases waar ik het over heb zie ik niet in het buitenland. Natuurlijk is er in Engeland nog geen VAR en in de Champions League heb ik een soortgelijke fase nog niet gezien. De enige fase die diende als voer voor discussie, was de afgekeurde goal van Ajax tegen Real Madrid. Maar uiteindelijk was het wel duidelijk, want die speler stond voor Thibaut Courtois toen de bal werd doorgekopt. Iedereen vond het heel jammer, maar het was wel correct. In Spanje is er ook vaak discussie omdat ze daar grote ploegen bevoordelen, zelfs door de VAR. Maar ik vind het ingewikkeld hoe de regels hier worden toegepast.”

Volgens Stef Wijnants zou de FIFA zou toch wat eenvoud in de regels moeten brengen. “Ze zijn daar jaren mee bezig vooraleer ze het toepassen. Ik veronderstel dat ze evaluaties maken om dergelijke situaties zo hard mogelijk te vermijden. Maar op een bepaald moment moet men toch beslissen om het eenduidiger te maken, zodat je zo veel mogelijk interpretaties gaat uitschakelen.”

“Bijvoorbeeld die goedgekeurde goal van Sporting Charleroi tegen STVV. Als de VAR een lijn krijgt voor buitenspelval kan dat niet meer gebeuren. Daar ga ik toch vanuit. Ook RSC Anderlecht heeft tegen KAS Eupen een goal cadeau gekregen, waar de VAR duidelijk kon zien dat het offside was. Er zullen altijd wel foute beslissingen genomen worden in het voetbal. Die moet je toch proberen uit te sluiten door ervoor te zorgen dat de regels voor iedereen duidelijk zijn.”